Chiết xuất cà phê là quá trình biến đổi từ hạt cà phê thành một ly cà phê thơm ngon. Quá trình này yêu cầu sự kiểm soát chặt chẽ về kỹ thuật và khoa học, đặc biệt là các biến số như nhiệt độ, thời gian, và tỷ lệ nước với cà phê. Bài viết sẽ trình bày chi tiết các bước từ hạt đến ly và các yếu tố quan trọng trong quy trình này.
Rang cà phê là giai đoạn thiết yếu trong việc phát triển hương vị. Hạt cà phê xanh sẽ không có hương vị cho đến khi được rang. Quá trình rang tạo ra các phản ứng hóa học như phản ứng Maillard, hình thành nên mùi thơm và hương vị đặc trưng. Các mức độ rang bao gồm:
Rang nhạt: Phát huy độ chua tự nhiên, phù hợp với các phương pháp pha lọc [1].
Rang vừa: Tạo sự cân bằng giữa độ chua và đắng, phát triển hương vị phong phú [2].
Rang đậm: Đưa ra hương vị đậm đắng, thường dùng cho espresso [3].
Kích thước bột cà phê là một yếu tố quyết định sự chiết xuất thành công. Nghiền quá mịn có thể làm cà phê bị đắng, trong khi quá thô có thể khiến cà phê nhạt nhẽo. Kích thước bột lý tưởng phụ thuộc vào phương pháp pha chế:
Cà phê Espresso: Yêu cầu bột rất mịn để đảm bảo chiết xuất tối ưu dưới áp suất cao [4].
Pour-over: Bột nghiền vừa, cho phép nước thấm đều và chiết xuất hương vị trong thời gian dài hơn [5].
Chất lượng nước là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hương vị cà phê. Nước lý tưởng nên có độ cứng vừa phải để giúp chiết xuất các hợp chất hòa tan trong cà phê. Theo Hiệp hội Cà phê Đặc sản (SCA), tổng chất rắn hòa tan (TDS) trong nước nên nằm trong khoảng 125–175 ppm [6].
Quá trình chiết xuất là giai đoạn mà nước hòa tan các hợp chất có trong cà phê:
Espresso: Nước nóng ở áp suất cao đi qua bột cà phê mịn trong thời gian ngắn (20–30 giây), tạo ra lớp crema và hương vị đậm đà [7].
Pour-over: Nước nóng thấm từ từ qua lớp bột cà phê, giúp kiểm soát quá trình chiết xuất tốt hơn và phát huy hương vị phức hợp [8].
Tỷ lệ nước và cà phê ảnh hưởng trực tiếp đến độ đậm nhạt và hương vị của ly cà phê. Một tỷ lệ phổ biến là 1:15 đến 1:18, tức là 1 phần cà phê với 15–18 phần nước [9]. Tuy nhiên, tỷ lệ này có thể thay đổi tùy thuộc vào sở thích và phương pháp pha.
Nhiệt độ nước khi pha cà phê cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình chiết xuất. Nhiệt độ lý tưởng thường là từ 90,5–96°C. Nhiệt độ quá cao có thể làm cà phê bị đắng, trong khi nhiệt độ thấp làm cà phê thiếu hương vị [10].
Quy trình chiết xuất cà phê từ hạt đến ly bao gồm nhiều yếu tố khoa học và kỹ thuật, từ rang, nghiền, lựa chọn nước, đến kiểm soát chiết xuất và nhiệt độ. Hiểu rõ và áp dụng đúng các yếu tố này sẽ giúp tạo ra một ly cà phê hoàn hảo với hương vị phong phú.
[1] R. Clarke and O. Vitzthum, Coffee: Recent Developments, 1st ed. Oxford: Blackwell Science Ltd., 2001.
[2] S. E. Yeager et al., "Roast Level and Brew Temperature Significantly Affect the Color of Brewed Coffee," Journal of Food Science, vol. 87, no. 5, pp. 1837–1850, 2022.
[3] C. Hendon and M. Colonna-Dashwood, Water for Coffee, 2nd ed. Bath: Colonna & Small's, 2015.
[4] P. Smith, "Understanding Grind Size for Coffee Brewing," Specialty Coffee Journal, vol. 32, no. 3, pp. 45–58, 2020.
[5] A. James and M. Perger, "Grind Size and Its Impact on Extraction," Barista Hustle, 2019.
[6] SCA, "SCA Water Quality Handbook," Specialty Coffee Association, 2018.
[7] C. Trugo, "The Science Behind Espresso Brewing," International Journal of Coffee Research, vol. 14, no. 4, pp. 78–89, 2019.
[8] J. Freeman, "Pour-over Coffee and Its Growing Popularity," Café Science, vol. 17, no. 4, pp. 34–46, 2021.
[9] D. Thurston, Coffee: From Bean to Brew, 2nd ed., New York: Coffee Press, 2019.
[10] A. Curry, "Temperature and Coffee Extraction: A Comprehensive Guide," International Coffee Chemistry Journal, vol. 16, no. 2, pp. 56–67, 2022.