Chiết xuất cà phê là quá trình quan trọng để tạo ra những ly cà phê hoàn hảo. Có nhiều phương pháp chiết xuất khác nhau, mỗi phương pháp mang lại hương vị và trải nghiệm thưởng thức độc đáo. Dưới đây là các phương pháp chiết xuất cà phê phổ biến, cùng với đặc điểm và ưu điểm của từng phương pháp.
Phương pháp:
Espresso là một trong những phương pháp chiết xuất cà phê phổ biến nhất, sử dụng áp suất cao để ép nước nóng qua cà phê xay mịn trong thời gian ngắn (khoảng 20–30 giây). Máy pha espresso tạo ra áp suất khoảng 9–10 atm, giúp giải phóng các hương vị đậm đặc và lớp crema mịn màng trên bề mặt.
Đặc điểm:
Tỷ lệ chiết xuất: 1:2 (7–9g cà phê tạo ra 25–35ml espresso).
Nồng độ cà phê rất đậm đặc (TDS từ 7–15%) [1].
Espresso là cơ sở cho nhiều loại đồ uống khác như latte, cappuccino, và americano.
Ưu điểm:
Chiết xuất nhanh, hương vị đậm đà, phù hợp với những người thích cà phê mạnh.
Phương pháp:
Pour-over (hay drip coffee) là phương pháp pha chế thủ công phổ biến, sử dụng một bộ lọc giấy hoặc kim loại. Nước nóng được rót từ từ qua cà phê xay vừa và nhỏ, cho phép chiết xuất đều hương vị cà phê. Các dụng cụ phổ biến bao gồm V60, Chemex, và Kalita.
Đặc điểm:
Tỷ lệ chiết xuất: 1:15 đến 1:18 (1g cà phê với 15–18ml nước) [2].
Thời gian chiết xuất từ 2–4 phút.
Hương vị nhẹ nhàng, phức hợp, thể hiện tốt các đặc điểm hương vị của cà phê đặc sản.
Ưu điểm:
Kiểm soát tốt quá trình chiết xuất, làm nổi bật hương vị tinh tế của hạt cà phê.
Dễ dàng điều chỉnh lượng nước và thời gian pha để có ly cà phê theo ý muốn.
Phương pháp:
French press là phương pháp chiết xuất bằng cách ngâm cà phê xay thô trong nước nóng. Sau khi ngâm từ 4–5 phút, người pha dùng một piston để tách bã cà phê ra khỏi nước. Phương pháp này không sử dụng bộ lọc giấy, giúp giữ lại nhiều dầu và hương vị hơn.
Đặc điểm:
Tỷ lệ chiết xuất: 1:15 (khoảng 1g cà phê với 15ml nước) [3].
Kích thước bột cà phê thô, thời gian ngâm khoảng 4 phút.
Cà phê có hương vị đậm đà, thân cà phê dày hơn do dầu tự nhiên không bị lọc qua giấy.
Ưu điểm:
Phương pháp đơn giản, không yêu cầu thiết bị phức tạp.
Giữ lại nhiều hương vị và dầu từ hạt cà phê, tạo ra cà phê có body đậm.
Phương pháp:
Aeropress là một phương pháp pha chế tương đối mới, kết hợp giữa ép và ngâm. Nước nóng và cà phê được ngâm trong một ống kín và sau đó được đẩy qua bộ lọc bằng áp suất tay. Thời gian pha thường chỉ từ 1–2 phút.
Đặc điểm:
Tỷ lệ chiết xuất: 1:14 đến 1:17 (1g cà phê với 14–17ml nước) [4].
Phương pháp linh hoạt, có thể điều chỉnh dễ dàng theo ý muốn của người pha.
Tạo ra cà phê mượt mà, ít đắng, thân cà phê nhẹ.
Ưu điểm:
Thiết bị nhỏ gọn, dễ dàng mang theo.
Chiết xuất nhanh, ít bị ảnh hưởng bởi yếu tố thời gian như các phương pháp khác.
Phương pháp:
Cold brew là phương pháp ngâm cà phê xay thô trong nước lạnh hoặc ở nhiệt độ phòng trong thời gian từ 12–24 giờ. Sau khi ngâm, cà phê được lọc qua bộ lọc giấy hoặc kim loại, tạo ra một chiết xuất đậm đà và ít chua.
Đặc điểm:
Tỷ lệ chiết xuất: 1:8 đến 1:10 (1g cà phê với 8–10ml nước) [5].
Cà phê có vị ngọt tự nhiên, ít chua và đắng hơn so với cà phê pha nóng.
Có thể bảo quản trong tủ lạnh và sử dụng trong 2–3 ngày.
Ưu điểm:
Dễ thực hiện, không yêu cầu nhiều thiết bị.
Phù hợp với những người thích cà phê mát lạnh và ngọt dịu.
Phương pháp:
Moka pot là một phương pháp truyền thống của Ý, sử dụng áp suất từ hơi nước để đẩy nước nóng qua cà phê. Thiết bị bao gồm ba phần: ngăn nước, ngăn cà phê, và ngăn chứa chiết xuất cà phê.
Đặc điểm:
Tỷ lệ chiết xuất: 1:10 (1g cà phê với 10ml nước) [6].
Hương vị đậm đà, gần giống với espresso nhưng không tạo ra lớp crema.
Ưu điểm:
Thiết bị bền, không cần điện, thích hợp khi đi dã ngoại.
Tạo ra cà phê mạnh, thích hợp cho những người thích cà phê đậm.
Mỗi phương pháp chiết xuất cà phê mang lại hương vị và trải nghiệm khác nhau. Từ espresso mạnh mẽ đến pour-over nhẹ nhàng, việc chọn phương pháp phù hợp phụ thuộc vào sở thích cá nhân cũng như phong cách thưởng thức cà phê của mỗi người.
[1] C. Hendon and M. Colonna-Dashwood, Water for Coffee, 2nd ed. Bath: Colonna & Small's, 2015.
[2] P. Smith, "Pour-over Coffee and Its Growing Popularity," Café Science, vol. 17, no. 4, pp. 34–46, 2021.
[3] D. Thurston, Coffee: From Bean to Brew, 2nd ed., New York: Coffee Press, 2019.
[4] SCA, "The Aeropress Method: A Comprehensive Guide," Specialty Coffee Association, 2018.
[5] A. James and M. Perger, "Cold Brew: Chemistry Behind the Brew," Barista Hustle, 2019.
[6] C. Trugo, "Moka Pot: A Traditional Method of Brewing Coffee," International Journal of Coffee Research, vol. 14, no. 4, pp. 78–89, 2019.